Jaskra jest wiodącą przyczyną ślepoty u osób dorosłych w wieku powyżej 60 roku życia, dotykając prawie 61 milionów ludzi na całym świecie. Stan ten charakteryzuje się gromadzeniem się płynu w przedniej części oka, prowadząc do zwiększonego ciśnienia w gałce ocznej. Z czasem ciśnienie to uszkadza nerw wzrokowy, powodując stopniową oraz trwałą utratę wzroku. Nie ma lekarstwa na jaskrę, ale chorobę można leczyć za pomocą lasera lub tradycyjnej operacji, kropli do oczu na receptę oraz leków doustnych.
Istnieją dowody na to, że THC znajdujące się w cannabis może obniżać ciśnienie śródgałkowe (IOP) u większości osób, niezależnie od tego, czy zdiagnozowano u nich jaskrę czy nie. Ze względu na to, że IOP jest często prekursorem utraty wzroku u pacjentów z jaskrą, czy marihuana może być skuteczną opcją leczenia tej choroby?
Przegląd badań
Od lat 70. jaskra jest jednym z najczęściej cytowanych powodów wykorzystywania marihuany. W rzeczywistości, wiele źródeł przypisuje jaskrę impulsem o utworzenia medycznego ruchu marihuany.
„Rewolucja w dziedzinie marihuany rozpoczęła się w 1974 r. Robert Randall, 26-letni mężczyzna z zaawansowaną, ciężką w zarządzaniu jaskrą zauważył, że po zapaleniu marihuany objawy jego choroby złagodniały,” mówi dr Thomas Graul, certyfikowany okulista z Nebraski.
Graul wyraził jednak także swój sceptycyzm do skuteczności marihuany w leczeniu jaskry, ale czy obecne badania potwierdzają jego opinię?
Badania
Badanie z 2015 r. Opublikowane w Yale Journal of Biology and Medicine wykazało, z ostrożnym optymizmem, że marihuana może być korzystna dla pacjentów z jaskrą w końcowym stadium.
„Mimo, że standardowe opcje przewyższają medyczną marihuanę w leczeniu jaskry, może istnieć faktycznie sens wykorzystania marihuany u pacjentów z jaskrą w końcowym stadium – u pacjentów, u których nie udało się uzyskać efektów podczas standardowej terapii medycznej lub operacji” mówią autorzy badania.
Badanie z 2018 roku, przeprowadzone na Uniwersytecie Indiana wykazało sprzeczne wyniki. Naukowcy odkryli, że kanabidiol (CBD) w marihuanie może faktycznie pogorszyć jaskrę poprzez zwiększenie ciśnienia w oku. W badaniu CBD wydawało się niwelować korzystne działanie THC poprzez zwiększenie ciśnienia w oku u 18 procent testowanych myszy. Ponieważ jednak badanie to przeprowadzono na myszach, wyciągnięcie ostatecznych wniosków może być trudne bez odpowiednich badań dotyczących wpływu CBD na ludzi z jaskrą.
Czy izolacja THC może pomóc pacjentom z jaskrą w końcowym stadium? Większość badań łączących THC z obniżaniem IOP pochodzi z lat 70. XX wieku, zatem niezbędne są nowe badania, aby zrozumieć, czy marihuana może pomóc w leczeniu jaskry.
„Istnieje literatura – literatura, która nie należy do nowych – która pokazuje, że marihuana może zmniejszać IOP, ale efekty te są krótkotrwałe. Nie można jednak zaprzeczyć, że marihuana może obniżać ciśnienie w oku, jednak jest to przedmiot debaty, ze względu na brak badań, a dostępne dane są tak stare, że aż nieaktualne” mówi dr Murray Fingeret, profesor kliniczny na State University of New York College of Optometry.
Ponadto, wykazano, że THC może obniżać IOP tylko na około trzy lub cztery godziny, podczas gdy dla optymalnego wyniku potrzebujemy otrzymać około 24 godzin efektów. Pomimo sprzecznych poglądów na temat stosowania marihuany w przypadku jaskry, istnieją pacjenci, którzy znajdują ulgę w leczeniu nią swojej choroby oczu.
Pojawiają się hipotezy na temat tego, że jaskrę można przeklasyfikować jako chorobę neurodegeneracyjną lub stan, który wpływa na neurony znajdujące się w mózgu. Klasyfikacja ta jest znacząca, ponieważ marihuana daje nadzieję w leczeniu innych chorób neurodegeneracyjnych, takich jak przewlekła pourazowa encefalopatia (CTE), częste uszkodzenie mózgu u piłkarzy. Ale dopóki nie zostanie wyjaśnione więcej na temat biologicznych podstaw jaskry, jest zbyt wcześnie, aby stwierdzić, czy może istnieć korelacja między leczeniem chorób neurodegeneracyjnych przez cannabis, a tym konkretnym zaburzeniem oka.
Perspektywa pacjenta
Robert Randall, który zmarł na AIDS w 2001 r., był jednym z najbardziej otwartych aktywistów medycznego ruchu marihuany, szczególnie w odniesieniu do leczenia jaskry, na którą cierpiał. Urodzony w Sarasocie na Florydzie Randall przeniósł się do Waszyngtonu, gdzie lobbował za legalizacją medycyny marihuany i był nazywany ojcem ruchu marihuany medycznej.
W książce z 1998 roku, której jest współautorem, „Marijuana Rx: The Patients 'Fight for Medicinal Pot”, Randall napisał: „W 1976 roku zostałem pierwszym Amerykaninem, który uzyskał legalny dostęp do marihuany do celów leczniczych, szczególnie w leczeniu jaskry, choroby oczu. Przez następne dwadzieścia lat wraz z moją partnerką i koleżanką Alice O’Leary pracowałem nad rozszerzeniem tego wyjątkowego przywileju na innych. ”
Randall nigdy nie przestał przekazywać przesłania o marihuanie jako realnej opcji leczenia jaskry. Jednak osiemnaście lat po śmierci mężczyzny istnieje niewiele danych na temat tego, w jaki sposób marihuana może wpływać na jaskrę. W jednym badaniu z 2016 roku, zbadano stosunek 204 pacjentów z jaskrą do marihuany. Wyniki wskazywały, że większość pacjentów nie zamierzała stosować marihuany.
W odniesieniu do leczenia objawów jaskry, takich jak mocne bóle głowy, co najmniej jedna osoba publicznie opowiada się za stosowaniem cannabis. Aktorka Whoopi Goldberg, która ma jaskrę, w 2016 r. założyła firmę zajmującą się marihuaną medyczną skierowaną do kobiet. Mimo że firma Whoopi & Maya specjalizuje się w stosowaniu medycznej marihuany w leczeniu dolegliwości menstruacyjnych, Goldberg powiedziała, że wykorzystuje cannabis do łagodzenia bólów głowy wywoływanych jaskrą.
Co mówią eksperci
Niektórzy lekarze wprowadzają stosowanie cannabis w leczeniu jaskry do swoich praktyk medycznych. Jednym z takich lekarzy jest dr Jason Zannis, założyciel kliniki podstawowej opieki zdrowotnej Walk-In Wellness w Coral Springs na Florydzie.
Natomiast w swoim artykule „Czy powinieneś palić marihuanę, aby leczyć jaskrę?”, Dr Henry D. Jampel, profesor okulistyki w Johns Hopkins, sprzeciwia się stosowaniu marihuany w leczeniu chorób oczu.
„… Chociaż marihuana może obniżyć ciśnienie w oku, zalecanie tego leku w dowolnej postaci do leczenia jaskry nie ma obecnie sensu, biorąc pod uwagę jego skutki uboczne i krótki czas działania, w połączeniu z brakiem dowodów że jego zastosowanie zmienia przebieg jaskry ”, napisał Jampel.
Podsumowanie
Obecny konsensus medyczny sugeruje, że cannabis na chwilę obecną nie powinno być leczeniem ciężkich przypadków jaskry, choć wiele stanów w USA akceptuje jaskrę jako stan kwalifikujący się do leczenia medyczną marihuaną.
Aby cannabis było skuteczne, wysokie dawki THC musiałyby być podawane pacjentów w sposób ciągły – czego skutkiem jest to ,że najwybitniejsi okuliści zachowują sceptyczne lub negatywne stanowisko w tej sprawie.
